(1909 – 1967)
Mir Mehdi Çavuşi Mir Həbib oğlu 1288 – ci günəş ilində (1909 m.) Təbriz şəhərinin Hökmavar məhəlləsində dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur.O, ibtidai təhsilini köhnə üsullu məktəbdə, orta təhsilini isə Təbrizdə”Şəms” mədrəsəsində almışdır.Ağır həyat şəraiti Mir Mehdi Çavuşinin oxumasına mane olmuş, onu atasının yanında çilingər işləməyə məcbur etmişdir.17 yaşında ikən atadan yetim qalmış Mir Mehdi 6 nəfərdən ibarət ailəni saxlamalı olmuşdur.İstedadlı və çalışqan olduğundan şəxsi dərs almaqla məlumatını artırmışdır.1321 – ci ildə (1942) İran Xalq Partiyasında (Hizbe – tudə) və 1324 – cü ildə (1945) Azərbaycan Demokrat Firqəsində məsul vəzifələrdə işləmişdir.1320 – ci ildə
(1941) Qızıl Ordu İrana gəldikdən sonra azad nəfəslə öz doğma xalqına və vətəninə xidmət etmək üçün əlinə qələm alan Cənubi Azərbaycan şairləri kimi Mir Mehdi Çavuşi də şeir yazmağa başlamışdır.
Mir Mehdi Çavuşi gınc yaşlarından M.Ə.Sabir və Hüseyn Cavidin əsərlərini mütaliə edir., şeir yazmağa həvəs göstərir.
Mir Mehdi Çavuşinin əsas yaradıcılığı 1941 – ci ildən (1320) başlayır.İkinci Dünya müharibəsi illərində şairin şeirləri”Vətən yolunda”,
“Azərbaycan” qəzetlərində və bir sıra məcmuələrdə çap olunur.
Mir Mehdi Çavuşi şeirlərində azadlığı, vətəni, xalqı və istiqlaliyyəti tərənnüm etmişdir.Azərbaycan Milli Hökumətinin süqutundan sonra Sovet Azərbaycanına gələn Mur Mehdi Çavuşi uzun müddət Quba rayonunda yaşamış və yaratmışdır.
Azərbaycan Respublikası mətbuatında şairin çoxlu şeiri dərc olunmuşdur.
Görkəmli şair və Azərbaycan Milli Hökumətinin fədai şairi Mir Mehdi Çavuşi 1967 – ci ildə vəfat etmişdir.
DİLİMİ
Səbt edib səfheyi – tarixinə dövran dilimi,
Saxlayıbdır bilin hər əsrdə taban dilimi.
Bir çıraqdır ki, onu yandırıb əvvəldə zaman,
Söndürənməz ola gər min kərə tufan dilimi.
Azəri nəsli olub – Azərbaycan vətənim,
Qoymaram təhqir edə şübhəli vicdan dilimi,
Mənə bu dildə anam körpə ikən layla deyib,
Nə qədər naz çəkib etməyə xəndan dilimi.
Neçə min ildi ki, dünya tanır odlar vətənin,
Dana bilməz baxa kim tarixə hər an dilimi.
Şahi İsmayıla xəlqim nə üçün hörmət edib?
Çün rəvac vermiş idi əsrə o sultan dilimi.
Gərçi illər boyu dövran biz ilə kəc getdi,
Qanə döndərdi mənim atəşi – hicran dilimi.
Daha yox zərrəcə qorxum, edə gər qəm tuğyan,
Gün doğub ilk baharım, güldürə nalan dilimi.
Qoy gül açsın ana yurdum, ona gülsün bu elim,
Eləsin eşqilə qoy indi gülüstan dilimi!
MİR MEHDİ ÇAVUŞİ
Guləddin İsmayilov
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü